نگاهی متفاوت به انتخاب مرد سال فوتبال جهان

چه علایقتان را در رای گیری لحاظ کنید و چه از اعلام نظراتتان طفره بروید، انگار در اصل قضیه تفاوتی ایجاد نمی شود؛ مسی جوایزرا درو می کند

یک لحظه ورزش را فراموش کنید و ازخودتان این سوال را بپرسید؛زندگی درکشوری که فقط 100 چهره باهوش حق رای دارند دلپذیرتر است یا تنفس در جایی با حق رای میلیونی؟ به عبارت بهتر موضوع کنجکاوانه ای که از آن  به عنوان «خرد جمعی»- درمعنای سطحی تر اعطای یک حق رای به شهروندان واجد شرایط- یاد می شود، نخبه گرایی را زیرسوال می برد؛اتفاقی که درجریان ballon d or  2012، برای فوتبالدوستان عینیت یافت و لیونل مسی با اختلاف قابل توجهی نسبت به  کریس رونالدو، همچنان نتها برنده جایزه ballon d or  فیفا- از 3 سال پیش این جایزه با تلفیق توپ طلای اروپا ومرد سال جهان شکل گرفت- ماند.

چه علایقتان را در رای گیری لحاظ کنید و چه از اعلام نظراتتان طفره بروید، انگار در اصل قضیه تفاوتی ایجاد نمی شود؛ مسی جوایزرا درو می کند! در شرایطی که  هررای اول  5، رای دوم 3 و رای سوم یک امتیاز درپی داشت،مسی 44.3 درصد آرای خود را از ناحیه مربیان صاحب رای دریافت کرد و57 کارشناسان دارای حق رای، او را مرد اول جهان معرفی کردند.در سوی مقابل 23 درصد مربیان و 15 درصد کارشناسان ، رونالدو را برگزیدند.

درجمع کاپیتان های تیم های عضو فیفا،مسی 67 درصد رای اول را به دست آورد و به طور کلی اعجوبه آرژانتینی از ناحیه کاپیتان ها،39.8  درصد آرا را به جیب زد.رونالدو در این دو آیتم به ترتیب 14 و 21.7 درصد آرا را  جلب کرد.

40.7درصد آرای کلی نمایندگان رسانه های گروهی و 55 درصد رای اول این گروه به سمت مسی سرازیر شد و رونالدو تنها 26.3 درصد آرای کلی و 22 درصد رای اول را به اندوخته اش افزود.خیلی ساده است! ثابت شد برخلاف ادعاها و درست مانند بیشترانتخابات، این گزینش هم مبتنی بر دلایل علمی و آماری نبود.اولین باررونالدو پس از پایان مراسم ژانویه امسال، این تردید را مطرح کرد:« موضوع مرگ و زندگی در بین نبود و قرار هم نیست دنیا برای من به پایان برسد.فقط نمی دانم درانتخابات فیفا چه ضوابطی حاکم است. یک سال ، نمایش فردی دلیل اصلی ترجیح یک بازیکن عنوان می شود و سال دیگرجام ها و افتخارات.»حق با ستاره رئال مادرید است.

گروهی ازرای دهنده ها به فردیت احترام گذاشتند، گروهی دیگر به کلیدی ترین بازیکن هرتیم و صاحب بیشترین افتخارات تیمی رای دادند و دسته سوم،بازیکنی را ترجیح دادند که دوران بازی درخشانی داشته اما درکسب افتخارات فردی کوچک ترین توفیقی نداشته است.

آنچه می بینید، آنچه می خواهید

در واقع شکاف عمیقی بین آنچه رای دهنده های می بینند وآنچه مایلنداتفاق بیفتد، وجود دارد. با گذراندن زمانی کنار فوتبالیست های حرفه ای، متوجه عشق عمیق و علاقه شدید آن ها به تماشای حریصانه و هر چه بیشتر فوتبال می شوید.درک ناشی از مشاهده پیگیرانه، این موضوع را که کاپیتان های صاحب رای، هم تیمی های خودشان را انتخاب می کنند، دور ازذهن جلوه می دهد.بازیکنی مانند فلیپ لام برای نشان دادن توانایی هایش باید به شیوه های مختلف مقابل 23 بازیکن منتخب فیفا قرار بگیرد و در این شرایط تنها دروازه بان ساموآی آمریکایی به لطف تماشای این جدال های فرضی ازپای تلویزیون، نظرصائب تری نسبت به بقیه دارد؛حتی اگر از کشور کوچکی آمده باشد.

به این می گویند قدرت مشاهده که ظاهرا درانتخابات این چنینی به سایر فاکتورها چربش دارد!روی هاجسون، سرمربی فعلی انگلیس سال ها به تماشای بهترین بازیکنان دنیا نشسته. سرمربی کالدونیای جدید هم به اندازه او فوتبال دیده و درست به اندازه هاجسون ازاعتباررای برخورداراست .یک دیدگاه شخصی الزاما معتبرتر از بقیه نظرات نیست اما می تواند آگاهانه تر باشد.یک نفر برای پیدا کردن کاندیدای مورد نظرش 24 ساعت از شبانه روز را به شنیدن اخبار و مطالعه می پردازد اما نفردیگر روز بدون هیچ مطالعه ای و به خاطر مولفه های ظاهری، نفر مورد نظرخود را انتخاب می کند. تفاوت برخی رای دهنده های BALLON D OR درهمین حد به نظر می رسد.

ماجرا از زاویه دیگری هم  قابل بررسی است. هر 209 عضو فیفا در رای گیری، 3 نماینده دارند؛ سرمربی تیم ملی ، کاپیتان تیم ملی و نماینده رسانه ها.در نهایت170 کاپیتان، 170 سرمربی و 169 نماینده رسانه ای در رای گیری شرکت کردند که از جمع 169 نماینده رسانه ای، 4 نفر به دلیل نداشتن فاکتورهای لازم یا رای به فوتبالیست های فاقد شانس دررای گیری نهایی، از گردونه خارج شدند اما بر سر آن 118 صاحب رای( 39 سرمربی ، 39 کاپیتان و 40 نماینده رسانه ای ) که آرایشان لحاظ نشد، چه آمد؟عقایدشان سوخت یا فراموش کردند رای خود را  عمومی کنند؟ کسی چه می داند...وقتی به لیست غایبان رای گیری نگاه می کنید،متوجه غیبت آنگولا ، نماینده آفریقا در جام جهانی 2010 یا ساحل عاج، زادگاه دروگبا( یکی از 23 نامزد اولیه دریافت توپ طلا) می شوید.موضوع فقط در غیبت آفریقایی های خلاصه نمی شود. در انتخاب مرد سال 2010 فوتبال دنیا، نشانی از صاحب رای های آرژانتین و نروژ نبود!

 وقتی رای می دهی، عینک بزن!

مشکل اینجاست که برخی ازرای دهنده ها در تمیز دادن اسامی بازیکنانی که نامی هم ریشه هم دارند به درسر می افتند! مثلا در انتخابات سال 2010،کریس گاتونگا، کاپیتان زامبیا ادعا کرد به ژاوی رای داده اما بعدا مشخص شد در برگه نام ژابی آلونسو را نوشته است!این اشتباهات نام ماریویپس را به لیست کاندیدای توپ طلا اضافه کرد! همان آرای اشتباه باعث شد ژاوی فرصت جلو زدن از اینیستا را از دست بدهد و پایین تر از هم تیمی اش در رده سوم بهترین بازیکنان سال 2010 جهان قرار بگیرد.فیفا زیر بار بازشماری آرا نرفت و ژاوی قربانی شد.

به هرحال مسی با 25 سال سن، به اولین برنده 4عنوان مرد سال جهان تبدیل  شده اما اگر تنها به این دلیل او را بزرگ ترین بازیکن تاریخ بدانیم، انگار بین سیب و پرتغال، تمایزی قائل نشده ایم! خب... تا سال 1995، هیچ بازیکن غیراروپایی حق انتخاب شدن به عنوان مرد سال این قاره را نداشت و به همین دلیل دست امثال مارادونا و پله از دریافت جوایز فردی کوتاه ماند.دلایل نفی این انتخاب به معنای دور بودن مسی ازعنوان بهترین بازیکن تاریخ نیست و دریافت مکرراین جایزه هم توجیهی برای نامیدن او به به عنوان بهترین بازیکن همه ادوار محسوب نمی شود. این دلایل تنها نشان می دهد معیارها، ضوابط و آرای فیفا، برهانی برای برتر بودن یا نبودن او نیست!

به هر حال BALLON D OR  مانند هر جایزه مهم دیگری، احتیاج به کمی مزه دارد چون در شرایط فعلی این انتخاب نه از بارعلمی و منطقی برخوردار است و نه جزئیاتش، می تواند مدرکی واقعی برای تمایز برنده از بازنده ها باشد.بی اطلاعی رای دهنده ها از دلیل انتخابشان،دقت و صحت رای گیری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.بله ! درست مانند انتخابات سیاسی در دنیای واقعی، پیروزی نفربرنده محصول «خرد جمعی» ازیابی می شود و به همین دلیل مسی  در هریک از 4 سال گذشته، پس از بالای سربردن عنوان بهترین بازیکن جهان، لایق ترین فرد برای دریاقت این جایزه عنوان شده است!